Cụ bà 103 tuổi vượt gần 300 km về quê thắp nhang ngày giỗ mẹ
Khi trận đấu còn 10 giây, Đinh Thanh Tâm có pha đoạt bóng quả cảm khiến cầu thủ Saigon Heat buộc phải phạm lỗi để tránh tình huống phản công ăn điểm mười mươi. Trên vạch ném phạt, tay ném người Mỹ gốc Việt giúp Hanoi Buffaloes tạo lợi thế dẫn 81-79 và bảo vệ thành công đến hết trận.
Hệ sinh thái y tế ‘lấy sự hài lòng của người bệnh làm mục tiêu’ đổi mới
Ngày 13.1, lãnh đạo Công an tỉnh Bình Phước cho biết đã dập tắt đám cháy ở phòng họp, nằm trong trụ sở UBND tỉnh Bình Phước.Thông tin ban đầu, khoảng 11 giờ 30 cùng ngày (13.1), tại phòng họp A (tầng trệt), nằm trong trụ sở UBND tỉnh Bình Phước bất ngờ xảy ra cháy. Vụ việc nhanh chóng được thông báo cho lực lượng chữa cháy.Nhận được tin báo, Phòng Cảnh sát phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ Công an tỉnh Bình Phước điều động nhiều xe chữa cháy, xe chuyên dụng cùng nhiều cán bộ, chiến sĩ đến hiện trường dập lửa.Trả lời PV Thanh Niên, đại diện lãnh đạo Công an tỉnh Bình Phước cho biết sau khoảng 15 phút triển khai các biện pháp nghiệp vụ, đám cháy được khống chế và dập tắt hoàn toàn.Cũng theo đại diện lãnh đạo Công an tỉnh Bình Phước, địa điểm cháy là phòng họp trong trụ sở UBND tỉnh Bình Phước. Nhiều vật liệu dễ cháy như bàn ghế gỗ, hệ thống rèm cửa, âm thanh và thảm dưới sàn đã tạo ra lượng khói đen mù mịt."Đám cháy nhanh chóng được dập tắt nên các phòng làm việc, phòng họp khác trên lầu, xung quanh không bị hư hại và vẫn có thể làm việc bình thường. Thời điểm xảy ra cháy cũng ngoài giờ làm việc nên không gây thiệt hại về người", nguồn tin trên cho biết.Lãnh đạo UBND tỉnh Bình Phước cho biết đã chỉ đạo Văn phòng UBND tập trung khắc phục sự cố, đảm bảo hoạt động của văn phòng và của UBND tỉnh.Nguyên nhân vụ cháy phòng họp trong trụ sở UBND tỉnh Bình Phước đang được điều tra, làm rõ.
Ninh Dương Lan Ngọc tạm rời showbiz, sang Úc du học đầu tháng 5
Mạng xã hội vừa lan truyền đoạn clip ca sĩ Quang Lê trình diễn ca khúc Bật tình yêu lên cùng với Quang Hà, Tố My, Giang Hồng Ngọc trong một chương trình. Song màn kết hợp này vấp phải những ý kiến trái chiều trên mạng xã hội khi nhiều khán giả cho rằng cách hát của nam ca sĩ gây khó chịu. Nhiều người còn khuyên anh chỉ nên trung thành với dòng nhạc trữ tình quê hương. Một tài khoản chia sẻ: “Chắc đây là Bật tình yêu lên phiên bản bolero quá”. Một cư dân mạng bày tỏ quan điểm: “Có ai vừa nghe hát mà vừa nhăn mặt như tôi không”. Người xem khác bày tỏ: “Bản gốc hay bao nhiêu, bản này cứ sao sao ấy nhỉ”. Tài khoản khác thẳng thắn: “Hôm xem trên tivi tôi cũng thấy kỳ rồi, nhưng cứ tưởng mỗi mình tôi thấy lạ. Tính ra tùy độ tuổi mà hát nhạc cho phù hợp”. Bật tình yêu lên là ca khúc được Tăng Duy Tân và Hòa Minzy thể hiện từng gây sốt trên mạng xã hội. Trong một lần chia sẻ với chúng tôi, nam nhạc sĩ kể đây là sản phẩm kỷ niệm tình bạn, không đặt nhiều kỳ vọng song lại "hot" với 5 tỉ view trên TikTok. “Tôi rất bất ngờ, vì đây là một con số ngoài sức tưởng tượng của tôi và Hòa Minzy", Tăng Duy Tân từng cho hay. Những ngày qua, Đèn âm hồn liên tục cạnh tranh vị trí dẫn đầu doanh thu phòng vé, thu về hơn 76 tỉ đồng (theo số liệu thống kê từ Box Office Vietnam). Riêng trong ngày 13.2, tác phẩm của đạo diễn Hoàng Nam thu 3,5 tỉ đồng (tính đến 17 giờ), tạm xếp vị trí thứ hai sau Nụ hôn bạc tỷ của Thu Trang. Đạo diễn Hoàng Nam từng chia sẻ về việc bán nhà để thực hiện dự án điện ảnh đầu tay. Trước sức hút của phim, anh bật mí: “Xin chia vui với các bạn là tôi thoát khỏi cảnh thuê nhà, đủ tiền lấy lại nhà và xe rồi. Còn mục tiêu tiếp theo là đưa Đèn âm hồn ra nước ngoài. Tôi cũng đã tìm được đối tác phát hành phim quốc tế có tâm, có tầm”.Tạo tiếng vang trên phòng vé song Đèn âm hồn của Hoàng Nam từng vướng những tranh cãi về mặt nội dung. Đạo diễn nói đó là điều khó tránh khỏi nên bản lĩnh đón nhận. “Đây là dự án đầu tay nên còn nhiều điều chưa được. Tôi mong được nghe nhiều hơn những lời nhận xét, để sản phẩm sau tốt hơn. Mong khán giả nhận biết đâu là lời đóng góp và đâu là lời ác ý”, anh cho hay.Nguyễn Phương Nam chính thức cho ra mắt MV Về chung một nhà như một lời chào chính thức đến khán giả. Bài hát lấy cảm hứng từ dự án phim tết Bộ tứ báo thủ của Trấn Thành. Song nói về việc “dựa danh tiếng” đàn anh, Nguyễn Phương Nam thẳng thắn: “Mình còn trẻ và mình có thể hâm mộ một nghệ sĩ, để xem họ là hình mẫu mà học tập. Và mình chỉ đang bày tỏ niềm yêu thích tác phẩm điện ảnh của anh Trấn Thành bằng khả năng sáng tác của mình”.Về chung một nhà là một bản nhạc pop ballad dễ nghe, dễ thuộc phù hợp cho mùa lễ Tình nhân. Nguyễn Phương Nam muốn chào sân bằng một sản phẩm dễ chịu và cũng thể hiện phong cách âm nhạc mà anh hướng đến trong tương lai. Khi ra mắt sản phẩm vào dịp Valentine, nam ca sĩ cũng lo lắng và áp lực khi đây là thời điểm thị trường âm nhạc có nhiều sản phẩm ấn tượng, điển hình là của Erik và Đức Phúc.Nguyễn Phương Nam hy vọng khán giả sẽ đón nhận MV Về chung một nhà để anh có thêm động lực ra mắt nhiều dự án hơn. Trong thời gian tới, Nguyễn Phương Nam sẽ tiếp tục công việc dạy học lẫn ca hát. Anh cũng muốn học trò được truyền cảm hứng từ hành trình theo đuổi nghệ thuật của mình.Dịp Valentine, Đăng Khôi gây bất ngờ khi mua tặng vợ chiếc xế hộp. Trên trang cá nhân, anh đăng tải loạt ảnh hạnh phúc của người bạn đời khi đón nhận món quà đặc biệt này.Kèm theo đó, giọng ca Cô bé mùa đông nhắn nhủ: “Chồng lỡ mua cái túi hồng nên mua thêm cái xe hồng làm combo xinh xinh tặng vợ. Năm rồi vất vả vì chồng, mong năm nay vợ chuyện gì cũng màu hồng nha”. Năm 2024, Đăng Khôi tái xuất âm nhạc khi tham gia chương trình Anh trai vượt ngàn chông gai, nhận được sự yêu mến từ phía khán giả. Ngoài ra đây được xem là một năm đáng nhớ đối với nam ca sĩ khi gia đình đón thêm thành viên mới. Đăng Khôi bật mí anh đặt tên bé là Nguyễn Đăng Anh Tài, như một cách để kỷ niệm chặng hành trình đáng nhớ của mình ở show âm nhạc. Hiện tại, tổ ấm viên mãn của Đăng Khôi - Thủy Anh khiến nhiều người ngưỡng mộ.
Năm 1430, Lê Lợi cho đổi tên Lam Sơn thành Tây Kinh (còn gọi là Lam Kinh, ở H.Thọ Xuân, Thanh Hóa). Năm 1433, vua Lê Thái Tổ (Lê Lợi) băng hà. Theo di nguyện, vua được đưa về quê hương Lam Sơn an táng. Từ đó về sau, vùng đất Lam Kinh trở thành khu sơn lăng tôn nghiêm, thờ cúng tổ tiên, các hoàng đế, hoàng thái hậu của vương triều Hậu Lê.
Cách nào làm sổ đỏ khi mua bán đất giấy tờ tay?
Sáng 12.2, sau khi nghe các tờ trình tại phiên khai mạc kỳ họp bất thường thứ 9, Quốc hội tiến hành thảo luận tại tổ về dự án luật Sửa đổi, bổ sung một số điều luật Tổ chức Quốc hội và luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi).Góp ý dự án luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) tại tổ, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Mai Thị Phương Hoa (đoàn Nam Định) nói, dự thảo luật như một "cuộc cách mạng" trong công tác xây dựng, ban hành văn bản pháp luật khi rút ngắn thời gian từ khi khởi thảo cho tới lúc thông qua từ 22 tháng xuống còn 10 tháng. "Thậm chí theo quy trình rút gọn chỉ còn 2 tháng", bà Hoa nói, cho rằng việc thay đổi này đáp ứng thực tiễn diễn biến nhanh hiện nay.Cũng đánh giá việc rút ngắn, linh hoạt việc soạn thảo, ban hành văn bản pháp luật là thay đổi lớn trong dự án luật sửa đổi lần này, song quyền Chủ tịch UBND Quảng Trị Hà Sỹ Đồng chỉ ra, việc này cũng có "mặt mất" là rủi ro chất lượng văn bản pháp luật sẽ thấp."Khi ban hành ra sẽ lại có nhiều vướng mắc thực thi do quy định chưa hết các trường hợp hoặc ngôn từ chưa minh bạch. Chưa đánh giá kỹ tác động nên đưa ra quyết định cực đoan. Làm gấp nên người dân và doanh nghiệp không có thời gian chuẩn bị thích ứng, gây xáo trộn sản xuất, thương mại, đời sống", ông Đồng nêu các rủi ro có thể phải đối mặt khi rút ngắn thời gian xây dựng, ban hành văn bản.Cùng đó, ông Hà Sỹ Đồng nhìn nhận, việc rút ngắn thời gian lấy ý kiến, tham vấn, đăng tải công khai cũng làm giảm cơ hội tham gia ý kiến, thậm chí không cho phép tham vấn ý kiến khi thực hiện theo thủ tục rút gọn. Ông Đồng đề nghị, việc đăng tải công khai các dự thảo và lấy ý kiến cần phải được làm kỹ để bổ khuyết cho những rủi ro của quy trình linh hoạt.Đại biểu Phan Đức Hiếu (đoàn Thái Bình) thì tán thành khi dự thảo luật bổ sung quy định nâng cao chất lượng báo cáo đánh giá tác động chính sách. Tuy nhiên, ông đề nghị bổ sung yêu cầu cơ quan thẩm định phải đánh giá chất lượng của báo cáo đánh giá tác động chính sách, vì không thẩm định thì vẫn là hình thức.Thảo luận tại tổ TP.HCM, Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi đề nghị quán triệt tinh thần "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm", giao thẩm quyền nhiều hơn cho HĐND cấp tỉnh trong việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Theo ông Mãi, tinh thần "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm" mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định cần được cụ thể hóa ngay ở khâu xây dựng thể chế. "Cần giao thêm thẩm quyền cho HĐND cấp tỉnh; mở rộng năng lực xây dựng chính sách cho chính quyền địa phương. Đây là việc hoàn toàn khả thi đối với những địa phương như Hà Nội, TPHCM", ông nói.Chủ tịch TP.HCM Phan Văn Mãi nhìn nhận, T.Ư không nên "ôm" quyền, đặc biệt là trong việc ban hành những văn bản, nhằm tháo gỡ kịp thời những vướng mắc phát sinh thường xuyên trong thực tế.Ông phân tích, ngay cả kinh phí xây dựng pháp luật của địa phương, vốn không lớn, cũng được quy định là vừa thực hiện theo cơ chế khoán sản phẩm, vừa theo luật Đầu tư công, dẫn đến nhiều khó khăn, chậm trễ."Kinh phí xây dựng pháp luật không lớn nên làm theo quy định về chi thường xuyên thôi. Giờ vài trăm triệu cũng phải đấu thầu, khám sức khỏe cho cán bộ cũng đấu thầu. Một bệnh viện ở Bình Dương trúng thầu, thế là cán bộ TP.HCM rồng rắn lên Bình Dương để khám", ông Mãi phản ánh.Cùng quan điểm, đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hạnh, Giám đốc Sở Tư pháp TP.HCM nói, kinh phí xây dựng, ban hành một nghị quyết của HĐND cấp tỉnh chỉ có 30 triệu đồng, mà thực hiện theo luật Đầu tư công thì phải trải qua rất nhiều quy trình thủ tục.Một nội dung khác cũng khiến bà Hạnh băn khoăn là dự thảo luật không quy định rõ việc HĐND ban hành nghị quyết về chính sách đặc thù. Trong 3 năm qua, TP.HCM ban hành 30 nghị quyết về chính sách đặc thù. Tuy nhiên, nay dự thảo hiện hành lại không quy định rõ là tới đây HĐND thành phố có được ban hành chính sách đặc thù phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội của địa phương hay không. "Tôi đọc hết hồ sơ chưa hiểu lý do vì sao không quy định HĐND ban hành nghị quyết về chính sách đặc thù, trong khi hình thức văn bản pháp quy này rất cần thiết", bà Hạnh phát biểu.
Những món đồ 'tưởng không cần' nhưng lại 'cần không tưởng' cho mỗi chuyến đi
Từ chàng trai tự ti về ngoại hình, trở thành người mẫu ‘đắt show’
Hành trang của thầy trò ĐH Huế mang theo không chỉ là những chiếc vali hành lý, mà còn là ngọn lửa quyết tâm, khát khao khẳng định vị thế "nhà vua" đã quay trở lại. Mục tiêu của họ rõ ràng - một lần nữa chinh phục ngôi vương."Chúng em sẽ dùng tất cả những gì chúng em có để mọi người được chiêm ngưỡng những trận đấu đẹp mắt nhất", cầu thủ Lê Phạm Thanh Bình khẳng định.Sau mùa 2 vắng bóng, ĐH Huế trở lại với VCK giải bóng đá Thanh Niên sinh viên Việt Nam với niềm tin sắt đá. Ông Dương Văn Dũng, đại diện ban huấn luyện đội bóng, nhấn mạnh: "ĐH Huế đã quay trở lại". Sự trở lại này không chỉ là một lời tuyên bố, đó còn là một lời hứa hẹn về một hành trình đầy quyết tâm. Năm nay, đội hình của ĐH Huế đã khác rất nhiều khi những cái tên chủ chốt từng giúp họ giành được ngôi vương mùa giải đầu tiên đã không còn thi đấu. Nhưng quyết tâm và tinh thần của đội bóng đến từ cố đô thì vẫn không thay đổi. "Sau 1 mùa giải mà chúng tôi không đạt được vé vào VCK thì toàn đội, trong đó ban huấn luyện và tất cả cầu thủ thể hiện một quyết tâm, một khí thế mạnh mẽ để mang đến mùa giải năm nay. Chúng tôi cũng quyết tâm mang đến những trận đấu hay, chất lượng.Khi vào VCK rồi thì các đội cũng như nhau, vì vòng loại các đối thủ mạnh như là Trường ĐH Thủy Lợi, Trường ĐH Sư phạm TDTT TP.HCM vẫn bị loại là bình thường. Cho nên đã vào đến đây là sức mạnh của tất cả các đội là đồng đều nhau. Chúng tôi luôn thể hiện sự quyết tâm, luôn tôn trọng đối thủ. Ban huấn luyện đề cao tính kỷ luật và ý chí quyết tâm của các em trong quá trình các em thi đấu. Mong muốn các bạn luôn luôn thể hiện được màu cờ sắc áo và bản lĩnh của ĐH Huế", ông Dũng nói. Không giấu tham vọng, cầu thủ Lê Phạm Thanh Bình tái khẳng định: "Mục tiêu chắc chắn là vô địch, giành lại chức vô địch". Các cầu thủ sẽ bước vào VCK với tinh thần quyết tâm cao nhất.Sáng 27.2.2025, tại tòa soạn Báo Thanh Niên, kết quả bốc thăm đã đưa ĐH Huế đến bảng A nơi có những đối thủ được đánh giá là khó đoán và có thể gây bất ngờ. Bảng A gồm: Trường ĐH Tôn Đức Thắng, ĐH Huế, Trường ĐH Trà Vinh và Trường ĐH Quy Nhơn. Bảng đấu này hứa hẹn nhiều kịch tính khi các đội đều có những thành tích ấn tượng. Đặc biệt, sự trở lại của ĐH Huế cùng đội bóng chủ nhà Trường ĐH Tôn Đức Thắng khiến cục diện bảng đấu trở nên hấp dẫn hơn bao giờ hết.Ngoài ra, đội Trường ĐH Trà Vinh từng góp mặt và đi sâu ở vòng chung kết mùa giải trước, trong khi tân binh khó đoán Trường ĐH Quy Nhơn cũng là một đối thủ đáng gờm. Các đội bóng đều có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, tạo nên một mùa giải hứa hẹn đầy hấp dẫn.Giờ đây, chỉ còn là câu chuyện đối mặt trên sân cỏ. ĐH Huế đã quay trở lại, mang theo ngọn lửa chiến đấu và tinh thần của nhà vô địch. Họ sẵn sàng cho một hành trình vinh quang, nơi mà từng trận đấu sẽ là một minh chứng cho ý chí, lòng quyết tâm và niềm tự hào của họ.
Kinh doanh cùng mặt hàng, người 'đắt như tôm tươi', người khóc ròng điêu đứng
Mặc dù Noirfotocontest là hoạt động cộng đồng phi thương mại và phi lợi nhuận nhưng Phạm Tuấn Ngọc đã kiên trì, bền bỉ làm trong hơn 5 năm qua, và triển lãm lần này mang nhiều dụng ý. Đó là qua Sparkles, các tác phẩm ảnh đen trắng được rọi trong phòng tối "được đi hết hành trình của mình", tức có thể đến với nhiều khán giả hơn, thay vì chỉ "sống" vòng đời ngắn ngủi trên không gian mạng. Và tiếp đến, cũng thông qua Sparkles, đây là sẽ là hoạt động mở ra hướng đi tiếp theo cho Phạm Tuấn Ngọc - anh đã thử nghiệm thành công việc rọi ảnh phòng tối từ ảnh kỹ thuật số, đánh dấu sự phát triển của nhiếp ảnh thủ công trong tương lai.
thongke giai dac biet
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
quay-thử-xổ-số-miền-trung-thứ-tư
